Stress ...
Stress – het is uit onze huidige maatschappij niet meer weg te denken. Jij, ik,… we hebben er allemaal – in meer of mindere mate – dagelijks mee te maken.
Je bent al te laat voor een belangrijke afspraak, hebt net de kinderen afgezet aan de schoolpoort en loopt vervolgens hopeloos vast in de file. Je krijgt meer verantwoordelijkheden op het werk, waardoor je to do-lijst met de dag aangroeit. Naast een drukke baan onderhoud je ook een druk sociaal leven. Het weekend zit vol van de activiteiten, sociale en huishoudelijke, omdat je daar in de week niet toe komt. Zondagavond 21u plof je uitgeblust in de zetel denkend “Het weekend mag beginnen”…
Klinkt herkenbaar?
Wanneer al die spanningen en negatieve gemoedstoestand enige tijd aanhouden, dan zijn de gevolgen op jouw gezondheid nefast en kunnen deze jouw algemeen welzijn ernstig aantasten. En een verminderd algemeen welzijn staat rechtstreeks in verband met een verminderd geluksgevoel.
Bovendien beroven de cumulatieve gevolgen van chronische stress je van de energie die je zo hard nodig hebt om het hoofd te bieden aan de drukte en hectiek van alle dag.
Het effect van stress op jouw lichaam is ingrijpender dan je zou denken. Daarom is het belangrijk om stress in jouw lichaam tot een minimum te herleiden. Vaak denken we dat we hier weinig impact op hebben of ‘worden we gewoon geleefd’. Maar je hebt zelf veel meer impact dan je zelf zou denken.
Stress – wat gebeurt er precies aan de binnenkant?
Ik deel graag mijn favoriete acroniem van stress dat het helemaal samenvat:
Want dat is precies wat er gebeurt in je lichaam. Bepaalde situaties triggeren iets in jouw hersenen waardoor bepaalde processen automatisch en ogenblikkelijk op gang worden getrokken.
Hoe werkt dat dan precies?
Wel, een binnenkomende stressprikkel wordt geregistreerd in je hersenen; meer in het bijzonder in de amygdala, een klein onderdeel van je hersenen dat gelegen is in je ‘oerbrein’ (ook wel reptielenbrein genoemd). Je amygdala is diegene die op de uitkijk staat en de alarmbel luidt wanneer er ‘gevaar’ dreigt. Dan schiet je hypothalamus, een ander onderdeel van je hersenen, in actie. De functie van de hypothalamus is om signalen naar o.a. de hypofyse en de bijnieren te sturen. Hiermee is de hypothalamus de opperbevelhebber en heeft hij het voor het zeggen in situaties van stress.
Zodra er sprake is van een stressvolle situatie zet ons brein twee systemen in werking:
- het sympathisch zenuwstelsel, dat het lichaam bestuurt via elektrische prikkels in de zenuwen
- het hormoonstel, dat het lichaam beïnvloedt via hormonen in het bloed
Het sympathisch zenuwstelsel wordt operationeel in acute situaties en zorgt voor de ‘vecht- of vluchtreactie’ dat ons lichaam voorbereidt op actie. Het maakt deel uit van je autonome zenuwstelsel en brengt heel wat andere processen dus volledig automatisch op gang in je lichaam:
- Je ademhaling wordt oppervlakkig en snel
- Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog
- Je pupillen verwijden zodat je alle ‘gevaar’ goed kan waarnemen
- De spanning in je spieren stijgt om jou in staat te stellen zo meteen een fysieke inspanning te leveren (oftewel – heel hard gaan lopen 😊)
- Het bloed wordt vnl. naar hersenen en spieren gestuurd en wordt dus aan andere organen onttrokken die het nu even met minder moeten doen
- Suikerenergie wordt vrijgezet in je bloedbaan zodat jij alert bent en voldoende energie hebt om jezelf in veiligheid te brengen
Na enige tijd treedt een tweede systeem in werking, het hormoonstelsel. De hypofyse, een kliertje onder in je brein krijgt een signaal van de hypothalamus en geeft op haar beurt onze bijnieren de opdracht tot het te produceren van een vrachtlading aan stresshormonen.
Beide stress systemen zijn bijzonder nuttig, omdat ze jou in staat stellen om in gevaarlijke situaties juist te kunnen handelen en je in veiligheid te brengen.
Stress - goed of slecht?
Zoals hierboven geschetst kan je stress dus zien als de reactie op een bedreigende situatie. En dat is op zich een goede zaak, het is ons oeroude overlevingsmechanisme dat in werking treedt op het moment dat er zich een levensbedreigende situatie voordoet. Stress is per definitie dus eigenlijk goed. Jawel, stress is goed! De bedoeling is je kort in dat stress-zenuwstelsel verblijft en eens ‘het gevaar geweken is’ je terug gaat naar je rust-zenuwstelsel. Echter, het wordt een probleem wanneer de stress aanhoudt.
En dat is waar het fout gaat.
Want wat is nu precies een bedreigende situatie? Het probleem is dat ons mensenbrein de stress systemen niet alleen activeert wanneer we een ‘leeuw’ tegenkomen, maar ook in niet-levensbedreigende situaties dat door het brein als stressprikkel wordt geregistreerd. In onze huidige samenleving komen we niet meer zo vaak oog in oog te staan met een echte leeuw, maar er zijn heel wat ‘moderne versies’ van die leeuw die voor stress zorgen.
Je brein kan echter het onderscheid niet maken tussen echte levensbedreigende situaties en andere situaties. Het maakt geen onderscheid tussen een bijna botsing hebben met de wagen of een echte botsing met je tienerdochter omdat haar kamer weer een puinhoop is.
Maar je lichaam reageert wel op dezelfde manier! Dit betekent dat heel het proces van activatie van je stress zenuwstel en hormoonstel worden geactiveerd, ook in niet levensbedreigende situaties. Op langere termijn sloopt dit je lichaam en je energieniveau.
Stress – schadelijke gevolgen van chronische stress
Blijven je hersenen stressprikkels registreren, dan blijft het proces zoals hierboven beschreven continu actief. Constante stress zorgt ervoor dat het lichaam niet kan herstellen, alert en geactiveerd blijft. Je lichaam geeft op zo’n moment voorrang aan het handhaven van die alertheid boven allerlei andere lichaamsfuncties.
Onderstaand vijf schadelijke gevolgen van chronische stress op een aantal lichaamsfuncties en waarom het belangrijk is dat jij zo snel mogelijk stopt met stressen...
Stress – Stop ermee! Reden 1 - Verouderen
Bij de aanmaak van het stresshormoon cortisol worden eiwitten en vetten uit lever en spieren omgezet in bloedsuiker om onmiddellijk energie te leveren. D.w.z. dat bij langdurige stress je spiermassa vermindert en je huid en andere weefsels die veel eiwitten bevatten aangetast worden en verouderen. Door stress verouder je dus sneller!
Stress – Stop ermee! Reden 2 - Aankomen in gewicht
De extra bloedsuiker die in de bloedbaan wordt vrijgegeven is bedoeld om in bedreigende situaties een fysieke inspanning te leveren zodat die extra energie ook daadwerkelijk verbruikt wordt. Volgt er geen grote inspanning niet, dan wordt het teveel aan bloedsuiker uit het bloed gehaald en gestockeerd in je vetcellen. Door stress kan je dus makkelijker aankomen!
Stress – Stop ermee! Reden 3 - Verzwakken van het immuunsysteem
Cortisol bevat ontstekingsremmende eigenschappen. Dat betekent dat je niet gauw ziek wordt wanneer het stresshormoon cortisol in het bloed zit. Echter, doordat er ontstekingsremmende stoffen in het bloed aanwezig zijn, wordt het immuunsysteem niet getriggerd om op niveau te blijven. Is het cortisolniveau chronisch verhoogd, dan gaat je lichaam ‘minder hard werken’ om je immuunsysteem op peil te houden. Dat is de reden waarom je niet makkelijk ziek wordt als je onder veel stress staat maar wel plots ziek kan worden als je met vakantie gaat. Herkenbaar…?
Stress – Stop ermee! Reden 4 - Hormonale disbalans
Ons hormoonstelsel functioneert op basis van een delicaat evenwicht waarbij hormonen elkaar in balans houden. Om verder te borduren op wat hierboven werd geschetst: om de extra bloedsuiker – veroorzaakt door een teveel aan cortisol in het bloed – terug te brengen treedt een ander systeem in werking; het hormoon insuline wordt aangemaakt om de bloedsuiker te stockeren in de vetcellen. Een disbalans in één hormoon zet een kettingreactie op gang voor een disbalans in andere hormonen. Het is dan als een domino-effect waarbij je hele hormonale huishouding uit balans geraakt.
Stress – Stop ermee! Reden 5 - Verzuring van het lichaam
Dit is voor mij wellicht nog het meest schadelijke gevolg op ons lichaam. Verzuring van het lichaam berooft het lichaam immers van de kostbare mineralen en opent de weg naar een algemene verhoogde ontstekingsgraad in het lichaam. Omdat hier heel wat over te vertellen valt, schrijf ik er graag een afzonderlijk artikel over.
Stoppen met stressen? Ja graag, hoor ik je zeggen. En tegelijk vraag je je wellicht af: 'Hoe begin ik eraan?' Mijn advies - begin bij het begin. Ik vertel je er meer over in een volgend blog.
Maar ik nodig je alvast uit in mijn besloten Facebook groep - Health Happiness voor vrouwen 40+ Community waar ik heel wat info en kennis deel over hoe je toxische belasting te verlagen.
Jouw beurt
Ik hoor graag van jou welke tips jij gebruikt om te ‘stoppen met stressen’!!
___
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met anderen die hier ook baat bij kunnen hebben. Dit kan makkelijk met de social media knoppen links boven aan in dit blog.
Wil jij van de jaren naar je 40ste de BESTE van jouw leven leven!?
En vraag je je af hoe je hier mee start?
Begin dan bij het begin en breng je hormonen in balans!
Hoe? Doe het gratis Hormoon Harmony Assessment
To Health and Happiness!
Véronique
0 Comments